TLG 4335 001 :: CLEOPATRA :: De ponderibus et mensuris

CLEOPATRA Alchem.
(A.D. 1)

De ponderibus et mensuris

Source: Hultsch, F. (ed.), Metrologicorum scriptorum reliquiae, vol. 1. Leipzig: Teubner, 1864 (repr. Stuttgart: Teubner, 1971): 253–257.

Citation: Fragment — section — (line)

78

prol

Ἐκ τῶν Κλεοπάτρας περὶ σταθμῶν καὶ μέτρων ἐξή‐ γησις κατὰ πλάτος πρὸς εὐχερῆ εὕρεσιν ἑκάστης μνᾶς καὶ λίτρας καὶ οὐγγίας καὶ δραχμῆς καὶ
γράμματος, πόσους ἔχουσιν ὀβολοὺς καὶ θέρμους253
5καὶ κεράτια καὶ χαλκοῦς, ἐν οἷς ἡ λεπτότης τοῦ σταθμοῦ ἐν τοῖς δυναμιδίοις εὑρίσκεται λειουμέ‐ νη, ἣν ὑπέταξα· μετὰ δὲ τὴν τούτων λεπτότητα καὶ ἁδρομερῶς ἑκάστου σταθμὸν ὑπέταξα, ἵνα καὶ τῷ τεύχει εὑρίσκητε τὸν ζητούμενον σταθμόν.

78

.

1

Ἡ μνᾶς ὄνομα [ἔχει] σταθμοῦ. ἔχει δὲ 𐆄 ιϛʹ, δραχμὰς ρκηʹ, γραμμάρια δὲ τπδʹ, ὀβολοὺς δὲ ψξηʹ, θέρμους δὲ ͵αρνβʹ, κεράτια ͵βτδʹ, χαλκοῦς δὲ ͵ϛρμδʹ, νομίσματα ϙϛʹ. ἡ Ἀττικὴ μνᾶς ἔχει 𐆄 ιβʹ 𐅶, δραχμὰς
5ρʹ, γραμμάρια τʹ, ὀβολοὺς χʹ, θέρμους ϡʹ, κεράτια ͵αωʹ, χαλκοῦς δὲ ͵δωʹ, νομίσματα οεʹ. ἡ Πτολεμαϊκὴ μνᾶς ἔχει 𐆄 ιηʹ, δραχμὰς ρμδʹ, γραμμάρια υλβʹ, ὀβο‐ λοὺς ωξδʹ, θέρμους ͵αςϙϛʹ, κεράτια ͵βφϙβʹ, χαλκοῦς δὲ ͵ϛϡιβʹ, νομίσματα ρηʹ.

78

.

2

Ἡ λίτρα ἔχει 𐆄 ιβʹ, δραχμὰς ϙϛʹ, γραμμάρια σπηʹ.

78

.

3

𐆄 ἔχει δραχμὰς ηʹ, γραμμάρια κδʹ, ὀβολοὺς μηʹ, θέρμους οβʹ, κεράτια ρμδʹ, χαλκοῦς τπδʹ, νομί‐ σματα ϛʹ. καλεῖται δὲ ἡ 𐆄 τετρασάριον Ἰταλικόν.

78

.

4

Ἡ δραχμὴ ἔχει γραμμάρια γʹ, ὀβολοὺς ϛʹ, θέρ‐ μους θʹ, κεράτια ιηʹ, χαλκοῦς μηʹ, νομίσματος 𐅷ʹʹ καὶ ιβʹʹ. καὶ τὸ Ἰταλικὸν δηνάριον ἔχει δραχμὴν αʹ. ἡ δραχμὴ δὲ καὶ ἄλλη ὁμώνυμος καλεῖται ἡ Αἰγυπτιακή,
5ἥτις ἕκτον μέρος ἐστὶ τῆς Ἀττικῆς, ἄγουσα ὀβολὸν αʹ.254

78

.

5

Τὸ γραμμάριον ἔχει ὀβολοὺς βʹ, θέρμους γʹ, κεράτια ϛʹ, χαλκοῦς ιϛʹ.

78

.

6

Ὁ ὀβολὸς ἔχει θέρμον αʹ 𐅶, κεράτια γʹ, χαλ‐ κοῦς ηʹ.

78

.

7

Τὸ ἡμιβόλιον ἔχει κεράτια αʹ 𐅶, χαλκοῦς δʹ.

78

.

8

Ὁ θέρμος ἔχει κεράτια βʹ, χαλκοὺς γʹ, Ἀττικὸν δὲ ἡμιοβόλιον ἔχει τέσσαρα πέμπτα.

78

.

9

Τὸ κεράτιον ἔχει Ἀττικοὺς χαλκοῦς βʹ. καὶ ὁ χαλκὸς βʹ πέμπτα.

78

.

10

Ὁ χαλκὸς ἔχει ἡμιοβολίου τὸ δʹʹ· ὥστε τοὺς δʹ χαλκοῦς ἄγειν ἡμιοβόλιον.

78

.

11

Ὁ στατὴρ ἔχει δραχμὰς δʹ, νομίσματα γʹ· κα‐ λοῦσι δὲ αὐτὸ τετράδραχμον.

78

.

12

Τὸ δίδραχμον ἄγει νόμισμα αʹ 𐅶, κεράτια λϛʹ. καὶ τὸ διπλοῦν δίδραχμον ὁμοίως ἄγει δραχμὰς δʹ, νομίσματα γʹ. καὶ τὸ βασιλικὸν κάρυον ὁμοίως ἄγει κοτύλας δʹ.

78

.

13

Ἡ χίμη ἡ μεγάλη ἔχει 𐅻 γʹ. καὶ ἡ μικρὰ χίμη ἔχει 𐅻 β.

78

.

14

Τὸ ἀσάριον ἔχει 𐅻 βʹ.

78

.

15

Τὸ κοχλιάριον ἔχει ....

78

.

16

Ὁ κύαθος 𐅻 ιʹ, 𐆄 δὲ αʹ δʹʹ, γραμμάρια λʹ, ὀβο‐ λοὺς ξʹ, θέρμους ϙʹ, κεράτια δὲ ρπʹ, χαλκοῦς δὲ υπʹ, νομίσματα ζʹ 𐅶.

78

.

17

Τὸ τάλαντον ἄγει λίτρας ρκεʹ, νομίσματα ͵θ.

78

.

18

Ἔστι δὲ ὁ κύαθος 𐆂ο τὸ ϛʹʹ. ἡ 𐆂ο μέτρῳ μὲν ἔχει κυάθους ϛʹ, σταθμῷ δὲ 𐅻 𐅻 ξʹ. ἄγουσιν 𐆄 ζʹ 𐅶, γραμ‐ μάρια δὲ ρπʹ, ὀβολοὺς τξʹ, θέρμα φμʹ, κεράτια δὲ ͵απʹ,
χαλκοῦς ͵βωπʹ, νομίσματα μεʹ.255

78

.

19

Τὸ τριβλίον τὸ αὐτὸ μέτρον χωρεῖ τῇ 𐆂ο, ἔχει γὰρ μέτρῳ μὲν κυάθους ϛʹ, σταθμῷ δὲ 𐅻 ξʹ.

78

.

20

Ὁ ξέστης ὁ Ἀλεξανδρείτης [ἔχει ͵ϛβʹ] μέτρον μὲν ἔχει 𐆂ο βʹ, σταθμῷ δὲ 𐅻 𐅻 ρκʹ. καλεῖται δὲ παρ’ Αἰγυπτίοις ὁ ξέστης ἱνίον.

78

.

21

Τὸ ὀξύβαφον ἔχει 𐆂ο δʹʹ, κύαθον αʹ 𐅶, σταθμῶ δὲ 𐅻 𐅻 ιεʹ.

78

.

22

Κόγχη ἡ μεγάλη τὸ αὐτὸ μέτρον σώζει τῷ ὀξυ‐ βάφῳ· ἔχει γὰρ μέτρον μὲν κύαθον αʹ 𐅶, σταθμῷ δὲ 𐅻 ιεʹ, ἡ δὲ ἐλάττων κόγχη ἡμικύαθον, σταθμῷ δὲ 𐅻 εʹ.

78

.

23

Ὁ κύαθος ἔχει δραχ... 𐆂ο τὸ ϛʹʹ.

78

.

24

Ταῦτα ἀπὸ τῶν γεωργικῶν.

79

.

1

Ἡ μνᾶς ἔχει 𐆄 ιϛʹ, νομίσματα ϙϛʹ. ἡ Ἀττικὴ μνᾶς ἔχει 𐆄 ιβʹ 𐅶, νομίσματα οεʹ. ἡ Ῥωμαϊκὴ 𐆄 κʹ. ἡ Πτολεμαϊκὴ 𐆄 ιηʹ, νομίσματα ρηʹ.

79

.

2

Ὁ χαλκοῦς δὲ εʹʹ Ἀττικοῦ ἡμιοβολίου. †καὶ ἡμιοβολίου τὸ δʹʹ πέμπτον τὸ ϛʹʹ ἔχει Ἀττικοῦ β χαλ‐ κοῦ καὶ χαλκ.. βʹ πέμπτα. [καὶ τὸ διπλούνδιον ὁμοίως ἄγει δραχμὰς δʹ.]

79

.

3

𐆄 ἔχει 𐅻 ηʹ. ἡ 𐅻 ἔχει 𐆄 τὸ †δʹʹ ... ὀξύβαφα βʹ. τὸ δὲ ὀξύβαφον κυάθους γʹ.

79

.

4

Ὁ κύαθος ἔχει μύστρα μικρὰ βʹ.

79

.

5

Τὸ κοχλιάριον δὲ μύστρου τὸ 𐅶.

79

.

6

Τὸ δὲ ὀξύβαφον ποιεῖ 𐆄 ϛʹ.256

79

.

7

Ὁ κύαθος ποιεῖ 𐆄 βʹ.

79

.

8

Τὸ μύστρον ποιεῖ 𐆄 τὸ 𐅶.

79

.

9

Τὸ δὲ μύστρον κοχλιάρια βʹ· ὧς εἶναι τὸ κο‐ χλιάριον 𐆄 δʹʹ.

79

.

10

Ἡ μνᾶς ἔχει 𐆄 ιεʹ, ὁλκὰς ριβʹ 𐅶. †καὶ ἔχει ὁλ‐ κὰς ϙʹ.

79

.

11

Τὸ δηνάριον ἔχει γράμματα δʹ.

80

.

1

Ὁ κοδράντης ἐστὶ τὸ δʹʹ τῆς 𐆄.

80

.

2

Ἡ ἀρτάβη ἔχει Λ̸ οβʹ.

80

.

3

Μέτρον σεμιδάλεως ποιοῦν ἀρτάβην μίαν.

80

.

4

Νέβελ οἴνου Λ̸ τʹ.

80

.

5

Καμψάκης ἐστὶ Λ̸ κδʹ, ξέσται ιβʹ.

80

.

6

Τὰ λʹ ἀργύρια γίνονται νομίσματα τʹ. τὸ γὰρ ἀργύριον ἔχει νομίσματα ιʹ Λ̸ δʹ 𐆄 βʹ· ἅπερ ἔλαβεν ὁ Ἰούδας.

80

.

7

Τὸ σάτον ἐστὶ μόδιος †κούμουλος. σάτα γʹ μό‐
διοι γʹ.257